Pytania i odpowiedzi

 

1. Czy PARP rekomenduje jakiś konkretny model realizacji/eksploatacji infrastruktury do ładowania pojazdów prywatnych?

Zgodnie z dokumentacją programową nie będą wspierane inwestycje w infrastrukturę drogową dla indywidualnego ruchu samochodowego, z wyłączeniem infrastruktury ładowania/tankowania samochodów zeroemisyjnych (spełniającej wymogi Dyrektywy 2014/94/UE) oraz zapewniającej niedyskryminacyjny dostęp dla wszystkich użytkowników, przy spełnieniu warunków: inwestycja nie ma możliwości finansowania ze źródeł prywatnych lub z pomocy zwrotnej, jest uzasadniona odpowiednią analizą popytu oraz jest uwzględniona w dokumencie z zakresu planowania mobilności miejskiej (np. Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej tj. SUMP -  o ile dotyczy).

Realizacja infrastruktury ładowania pojazdów prywatnych musi stanowić element kompleksowego projektu w zakresie zrównoważonej mobilności miejskiej oraz pozytywnie wpływać na integrację usług przewozowych na terenie miejskiego obszaru funkcjonalnego. Zalecamy, by miejsca pod ładowarki zlokalizowane zostały np. na terenie parkingów typu „park & ride”.

Rekomendowany model: jako element projektu w ramach wydatków kwalifikowalnych, zalecamy finansowanie wyłącznie przygotowania infrastruktury pod punkty ładowania, natomiast do budowy ładowarek i ich obsługi wyłonienie prywatnego operatora w trybie konkurencyjnym. 

2. Czy jest możliwe sfinansowanie zakupu busów przez gminy miejskiego obszaru funkcjonalnego, które będą służyć do zbierania mieszkańców gminy (w tym osób z niepełnosprawnościami) z terenów gdzie nie dojeżdża komunikacja miejska, do punktów, gdzie jest przystanek komunikacji miejskiej?

Co do zasady zakup taboru bezemisyjnego (taboru tramwajowego, trolejbusowego lub autobusowego - pojazdy z napędem elektrycznym lub wodorowym - wraz z niezbędną infrastrukturą np. stacje ładowania pojazdów elektrycznych, stacje tankowania wodoru, infrastruktura OZE na potrzeby transportu miejskiego) może być wydatkiem kwalifikowalnym, jednak wyłącznie jako element kompleksowego projektu w zakresie zrównoważonej mobilności miejskiej (urban mobility).

Celem projektu powinny być w pierwsze kolejności ograniczenie negatywnego wpływu na środowisko i klimat (zmniejszenie emisji z transportu, ograniczenie kongestii, poprawa bezpieczeństwa)  oraz integracja usług transportu publicznego w miejskim obszarze funkcjonalnym (zapewnienie sprawnie funkcjonującego i atrakcyjnego dla mieszkańców systemu mobilności). 

W ramach integracji usług przewozowych należy wziąć pod uwagę proces organizacyjny, poprzez który elementy systemu transportu zbiorowego takie jak: sieć i infrastruktura, taryfy i systemy biletowe, różnych przewoźników eksploatujących różne środki transportu ściślej i sprawniej współdziałają, czego rezultatem jest ogólna poprawa jakości usług transportu zbiorowego.

Realizacji tych celów służy wspólne planowanie przez gminy mobilności w miejskim obszarze funkcjonalnym tj. opracowanie SUMP lub dokumentu równoważnego (w zależności od wielkości miasta rdzenia). Wsparcie FEPW będą uzyskiwały zatem inwestycje wynikające z tych planów uzasadnione analizą popytu.

3. Czy jest możliwe sfinansowanie centrum przesiadkowego w miejscu sąsiadującym ze stacją kolejową (kolei państwowych), skąd mieszkańcy gminy sąsiadującej z miastem - rdzeniem dojeżdżają pociągiem podmiejskim do miasta rdzenia?

Co do zasady rozwiązania infrastrukturalne tj. centra przesiadkowe mogą być wydatkiem kwalifikowalnym, jednak wyłącznie jako element kompleksowego projektu w zakresie zrównoważonej mobilności miejskiej (urban mobility).

W ramach integracji usług przewozowych należy wziąć pod uwagę proces organizacyjny, poprzez który elementy systemu transportu zbiorowego takie jak: sieć i infrastruktura, parking P&R, taryfy i systemy biletowe, różnych przewoźników eksploatujących różne środki transportu ściślej i sprawniej współdziałają, czego rezultatem jest ogólna poprawa jakości usług transportu zbiorowego.

Realizacji tych celów służy wspólne planowanie przez gminy mobilności w miejskim obszarze funkcjonalnym tj. opracowanie SUMP (Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej) lub dokumentu równoważnego (w zależności od wielkości miasta rdzenia). Wsparcie FEPW będą uzyskiwały zatem inwestycje wynikające z tych planów uzasadnione analizą popytu.

4. Czy jest możliwość realizacji więcej niż jednego projektu w ramach przydzielonej alokacji dla MOF (np. dwa projekty, po kilka gmin miejskiego obszaru funkcjonalnego, przy czym miasto-rdzeń będą liderem w każdym z projektów)?

PARP nie przewiduje ograniczeń co do liczby projektów. W związku z tym, można złożyć wnioski o dofinansowanie dla kilku projektów.

5. Jak należy rozumieć okres  trzech lat wskazany w piśmie z MFiPR z 29.09.2022r i od jakiej daty będzie liczony. Czy w tym terminie trzeba złożyć wniosek o dofinansowanie?

Tak, we wskazanym terminie należy złożyć wniosek o dofinansowanie.

Zgodnie z art. 44 ust. 1 ustawy o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021-2027 właściwa instytucja wybiera projekty do dofinansowania w sposób konkurencyjny lub niekonkurencyjny.

W ramach działania projekty będą wybierane co do zasady w sposób konkurencyjny, przy czym, w terminie trzech lat od rozpoczęcia realizacji działania, ale nie później niż do 31.12.2025 r., dla miast powyżej 100 tys. mieszkańców obowiązuje sposób niekonkurencyjny.

6. Jaki będzie wymagany stan prac przygotowawczych do projektu na etapie składania wniosku o dofinansowanie oraz podpisania umowy o dofinansowanie? Chodzi o gotowość dokumentacyjną, wymagane pozwolenia, decyzje.

Dokumentacja programowa jest na etapie przygotowań. Zatwierdzenie kryteriów oceny planowane jest w I kwartale 2023 r.

Zgodnie z SZOP (Szczegółowy Opis Priorytetów), wymóg obligatoryjnego posiadania dotyczy dokumentu z zakresu planowania mobilności miejskiej oraz strategii ZIT (Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych ) lub ponadlokalnej zawierającej listę projektów, Programu ochrony powietrza oraz Planu na rzecz zrównoważonej energii i klimatu (SECAP) – jeśli dotyczy.

Ponad to wymagane będzie posiadanie wszystkich decyzji środowiskowych (decyzja/decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach obejmująca/e pełen zakres projektu, uwzględniające m.in. Plany zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000).

7. Jak należy zorganizować usługi transportowe na terenie miejskiego obszaru funkcjonalnego uwzględniając świadczenie usług z zakresu transportu miejskiego i pozamiejskiego?

Zakres usług transportu pozamiejskiego obowiązującego na terenie miasta rdzenia, powinien być tak uregulowany, aby nie kolidował on z komunikacją miejską. Komunikacja miejska powinna być preferowaną formą przemieszczania się na terenie miasta rdzenia, natomiast świadczone usługi w transporcie pozamiejskim powinny stanowić jej uzupełnienie i być realizowane na terenie obszaru funkcjonalnego. Celem, do którego należy dążyć, jest uniknięcie dublowania się linii komunikacji miejskiej i pozamiejskiej. Niemniej jednak nie można całkowicie wykluczyć również zapewnienia dostępu do infrastruktury transportu zbiorowego w mieście, innym niż MPK, operatorom i przewoźnikom.

Należy podkreśli, że do wspólnego planowania przez gminy mobilności w miejskim obszarze funkcjonalnym ma służyć opracowanie SUMP (Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej) lub dokumentu równoważnego (w zależności od wielkości miasta rdzenia).

Jako przykład zapewnienia dostępu do infrastruktury przystanków i dworców dla operatorów i przewoźników innych niż MPK można wskazać Miasto Rzeszów. Infrastruktura komunikacyjna jest udostępniana 40 prywatnym przewoźnikom na podstawie Uchwały nr XXXV/688/2012 Rady Miasta Rzeszowa z dnia 10 lipca 2012 r. w sprawie określenia przystanków komunikacyjnych i dworców, których właścicielem lub zarządzającym jest Gmina Miasto Rzeszów, udostępnionych dla operatorów i przewoźników oraz warunków i zasad korzystania z tych obiektów (Dz. Urz. Woj. Podkarp. z dnia 19 lipca 2012 r. Poz. 1592 z późn. zm.). Zasady przewozów reguluje ustawa o transporcie drogowym ( Dz. U. rok 2022 poz. 2201) oraz ustawa o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. rok 2022 poz. 1343). Przewoźnicy świadczą inny rodzaj komunikacji niż operator MPK Rzeszów tj. komunikacja podmiejska, regionalna, dalekobieżna, międzynarodowa. Przewoźnicy prywatni po części korzystają z tych samych przystanków i dworca, co operator MPK Rzeszów. Za korzystanie przez operatorów i przewoźników z przystanków komunikacyjnych i dworców, których właścicielem albo zarządzającym jest Gmina Miasto Rzeszów, naliczane są ustalone opłaty.

Inną kwestią, która powinna być wzięta pod uwagę jest możliwy wpływ usług w transporcie pozamiejskim na osiągniecie obligatoryjnych wskaźników dotyczących liczby przewozów komunikacją miejską w latach docelowych.

Dodatkowo planowana budowa parkingów parkuj i jedź w ramach projektów finansowanych z FEPW, również musi znajdować swoje uzasadnienie w niezaspokojonych potrzebach mieszkańców gmin ościennych (MOF - miejski obszar funkcjonalny). Jeśli komunikacja pozamiejska będzie świadczyć usługi na terenie miasta (rdzenia), powyższe parkingi mogą okazać się nieuzasadnione. Dlatego tak ważne jest, aby wszystkie planowane inwestycje wynikały wprost z opracowanego SUMPa.

8. Czy autobusy będą mogły być zakupione przez gminy ościenne do świadczenia usług w transporcie pozamiejskim czy jedynie przez miasto rdzeń świadczące usługi transportu publicznego w sąsiednich gminach na podstawie porozumień?

Co do zasady zakup taboru zeroemisyjnego może być wydatkiem kwalifikowalnym, jednak wyłącznie jako element kompleksowego projektu w zakresie zrównoważonej mobilności miejskiej (urban mobility). Celem projektu powinny być w pierwsze kolejności ograniczenie negatywnego wpływu na środowisko i klimat (zmniejszenie emisji z transportu, ograniczenie kongestii, poprawa bezpieczeństwa)  oraz integracja usług transportu publicznego w miejskim obszarze funkcjonalnym (zapewnienie sprawnie funkcjonującego i atrakcyjnego dla mieszkańców systemu mobilności). 

Realizacji tych celów służy wspólne planowanie przez gminy mobilności w miejskich obszarach funkcjonalnych tj. opracowanie SUMP (Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej) lub dokumentu równoważnego (w zależności od wielkości miasta rdzenia). Wsparcie FEPW będą uzyskiwały zatem inwestycje wynikające z tych planów.