Automatyzacja i robotyzacja w MŚP

W celu identyfikacji czy działalność wnioskodawcy będąca przedmiotem projektu wpisuje się w zakres regionalnych inteligentnych specjalizacji wspólnych dla co najmniej dwóch województw z Polski Wschodniej należy skorzystać z załącznika nr 6 do Regulaminu wyboru projektów w którym wskazujemy wspólne obszary inteligentnych specjalizacji regionów Polski Wschodniej. 

Wnioskodawca powinien określić i uzasadnić w jaki sposób działalność wnioskodawcy będąca przedmiotem projektu wpisuje się w zakres wybranego obszaru RIS. Uzasadnienie powinno w szczególności obejmować wskazanie związku pomiędzy przedmiotem projektu a zakresem przynajmniej jednej konkretnej inteligentnej specjalizacji, wskazanej w tabeli, odnoszącej się do danego wspólnego obszaru RIS we wzmiankowanym dokumencie.

Kategoria kosztów "Koszty robót i materiałów budowlanych, o ile są bezpośrednio związane z instalacją maszyn i urządzeń, a ich wartość nie przekracza 10% wartości kosztów nabycia środków trwałych" dotyczy kosztów odnoszących się do nieruchomości, z którą związana ma być maszyna lub urządzenie, innych niż koszt nabycia tej maszyny lub urządzenia. Są to zarazem koszty "bezpośrednio związane z instalacją" co należy rozumieć w szczególności w ten sposób, że nie mamy tu do czynienia z kosztami ogólnobudowlanymi. Proces budowy, rozbudowy lub przebudowy hali produkcyjnej jest procesem wieloetapowym (wychodząc od kwestii projektowych i uzyskania pozwolenia na budowę), a kwalifikowalne mogą być jedynie koszty wieńczące ten proces budowlany, dla których we wniosku wykazany będzie ich bezpośredni związek z procesem instalacji maszyn/urządzeń w obiekcie budowlanym.

Nie ma wymogu, aby Wnioskodawca był właścicielem nieruchomości, w której zainstalowane będą urządzenia/maszyny zakupione w ramach projektu. Oczywiście wniosek nie powinien pozostawiać wątpliwości co do tego, że Wnioskodawca posiada prawo do realizacji projektu we wskazanej lokalizacji w makroregionie Polski wschodniej. Ponadto związek Wnioskodawcy z Polską wschodnią musi być ujawniony w dokumencie rejestrowym (KRS/CEIDG). Kwestią problematyczną może być próba kwalifikowania wydatków z kategorii "Koszty robót i materiałów budowlanych, o ile są bezpośrednio związane z instalacją maszyn i urządzeń, a ich wartość nie przekracza 10% wartości kosztów nabycia środków trwałych" w sytuacji, gdy tego typu koszty oznaczałyby podniesienie wartości nieruchomości, której właścicielem nie jest wnioskodawca. Nie rozstrzygając tych kwestii w sposób ostateczny (wymagałoby to analizy konkretnych okoliczności) wydatki z tej kategorii, w przypadku prac budowlanych w cudzej nieruchomości, prawdopodobnie nie byłyby wydatkami kwalifikowalnymi.

Jednym z typów nowej inwestycji dopuszczalnych w działaniu FEPW.01.02 Automatyzacja i robotyzacja w MŚP jest inwestycja "w rzeczowe aktywa trwałe lub wartości niematerialne i prawne związane z założeniem nowego zakładu". Zatem co do zasady omawiany w pytaniu rodzaj inwestycji mógłby podlegać dofinansowaniu w działaniu. Przeprowadzenie audytu technologicznego będzie w takiej sytuacji obejmować dotychczasowy zakres działalności przedsiębiorstwa, w zakresie w jakim będzie miało to wpływ na tę nową inwestycję. Zatem audyt będzie obejmował powiązane technologie w innych zakładach przedsiębiorcy, w tym technologie zarządzania produkcją. Siłą rzeczy nie będzie on odnosił się do aktualnej linii technologicznej w zakładzie, w którym przeprowadzana ma być inwestycja, gdyż taka linia nie istnieje. Natomiast doradztwo będzie wskazywało w jaki sposób przeprowadzić tę inwestycję, aby odpowiadała ona założeniom Przemysłu 4.0. Audyt może odnosić się również do obecnych instalacji technicznych w nowym zakładzie, warunkujących przebieg procesu inwestycyjnego. Audyt może dotyczyć również technologii wykorzystywanych lub preferowanych przez innych interesariuszy - przede wszystkim dostawców i odbiorców produktów zakładu przemysłowego oraz sąsiadów tego zakładu (np. w zakresie oddziaływania określonych technologii na czynniki środowiskowe).

Zgodnie z Instrukcją wypełniania wniosku  należy wykazać (opisać i uzasadnić), że wdrożenie innowacji w procesie biznesowym w sposób istotny przyczyni się do rozwiązania problemu/problemów osoby/osób z niepełnosprawnościami, do zwiększenia dostępności, rozumianej jako zniesienie jednej lub więcej barier we właściwościach środowiska pracy (w tym: przestrzeni fizycznej miejsca pracy, rzeczywistości cyfrowej, systemów informacyjno-komunikacyjnych wykorzystywanych w miejscu pracy). Wskaż nowe cechy / funkcjonalności wdrażanych rezultatów projektu odpowiadające na zdefiniowaną potrzebę osób z niepełnosprawnościami. Dostosowanie miejsc pracy do indywidualnych potrzeb osób z niepełnosprawnościami dotyczy miejsca pracy, na które wpłynie wprowadzona innowacja procesowa. Nie ma tu znaczenia czy to miejsce pracy, które już funkcjonuje, czy będzie to nowo utworzone miejsce pracy. 

W ramach działania FEPW.01.02 Automatyzacja i robotyzacja w MŚP co do zasady nie udziela się dofinansowania przedsiębiorstwom zajmującym się produkcją podstawową produktów rolnych. Możliwe jest natomiast udzielenie wsparcia na działalność w sektorze przetwarzania produktów i wprowadzania do obrotu produktów rolnych. W kontekście celów działania FEPW.01.02 Automatyzacja i robotyzacja w MŚP, dotyczących transformacji w kierunku Przemysłu 4.0, wsparcie tego sektora mogłoby dotyczyć bezpośrednio w zasadzie wyłącznie automatyzacji i robotyzacji produkcji w przemyśle przetwórstwa produktów rolnych. Zgodnie z kryteriami wyboru projektów, dofinansowany projekt musi dotyczyć automatyzacji lub robotyzacji procesu produkcji, przy czym proces produkcji obejmuje następujące etapy:

1. technologiczny (przekształcanie nakładów pracy i środków w produkty, w tym prace inżynieryjne i związane z nimi testy techniczne, analizy i certyfikacja jako wsparcie produkcji),
2. magazynowanie surowców wykorzystywanych w procesie technologicznym,
3. transport wewnętrzny, tj. zaopatrzenie linii produkcyjnej, odbiór produktów gotowych z produkcji,
4. kontroli jakości wyprodukowanych produktów,
5. pakowania. 

Szczególny przypadek dotyczy sytuacji, gdy o wsparcie ubiega się przedsiębiorca zajmujący się m.in. produkcją podstawową produktów rolnych, ale projekt dotyczy innego obszaru jego działalności gospodarczej. Wówczas możliwość udzielenia wsparcia uwarunkowana jest rozdzieleniem działalności/wyodrębnieniem kosztów, w sposób gwarantujący by działalność danego przedsiębiorcy w sektorze produkcji podstawowej produktów rolnych nie odnosiła korzyści z pomocy udzielonej na działalność nie podlegającej wykluczeniu.

Definicje użytych pojęć:

„produkty rolne” oznaczają produkty wymienione w załączniku I do Traktatu, z wyjątkiem produktów rybołówstwa i akwakultury wymienionych w załączniku I do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1379/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r.

„produkcja podstawowa produktów rolnych” oznacza wytwarzanie płodów ziemi i produktów pochodzących z chowu zwierząt, wymienionych w załączniku I do Traktatu, bez poddawania ich jakiemukolwiek dalszemu przetwarzaniu zmieniającemu właściwości tych produktów.

„przetwarzanie produktów rolnych” oznacza czynności dokonywane na produkcie rolnym, w wyniku których powstaje produkt będący również produktem rolnym, z wyjątkiem czynności wykonywanych w gospodarstwach, niezbędnych do przygotowania produktów zwierzęcych lub roślinnych do pierwszej sprzedaży. 

„obrót produktem rolnym” oznacza przechowywanie lub wystawianie produktu w celu sprzedaży, oferowanie go na sprzedaż, dostawę lub każdy inny sposób wprowadzania produktu na rynek, z wyjątkiem jego pierwszej sprzedaży przez producenta surowców na rzecz podmiotów zajmujących się odsprzedażą lub przetwórstwem oraz czynności przygotowujących produkt do pierwszej sprzedaży; sprzedaż produktu przez producenta surowców konsumentowi końcowemu uznaje się za wprowadzanie do obrotu, jeśli następuje w odpowiednio wydzielonym do tego celu miejscu.  

Powyższe wyjaśnienia i definicje wynikają z przepisów:

·       Art. 1 ust. 1 rozporządzenia Komisji (UE) nr 1407/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis (w odniesieniu do kosztów kwalifikowalnych działania FEPW.01.02 dofinansowywanych na zasadach de minimis),

·       Art. 1 ust. 3 rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (w odniesieniu do kosztów kwalifikowalnych działania FEPW.01.02 podlegających regionalnej pomocy inwestycyjnej) 

·       Art. 2 ww. rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 (w odniesieniu do definicji „produkcji podstawowej produktów rolnych”, „przetwarzania produktów rolnych”, „obrotu produktem rolnym”).

W działaniu FEPW.01.02 Automatyzacja i robotyzacja w MŚP wspierana jest transformacja przedsiębiorstw w kierunku Przemysłu 4.0, zdefiniowanego w następujący sposób: „przemysł oparty na nowych, cyfrowych, zintegrowanych systemach w zakresie procesów, produktów lub modeli biznesowych, wykorzystujących rozwiązania z dziedziny automatyki i robotyki, sztucznej inteligencji, technologii teleinformatycznych oraz komunikacji pomiędzy maszynami oraz człowiekiem a maszynami, z uwzględnieniem odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa tych rozwiązań, do projektowania, zarządzania, monitorowania lub optymalizowania procesów produkcyjnych w przedsiębiorstwie lub związanych z nimi procesów logistycznych”. W konsekwencji ocena projektu obejmuje również badanie, „czy rezultat projektu obejmuje wdrożenie w przedsiębiorstwie innowacji w procesie biznesowym (innowacji procesowej) polegającej na automatyzacji lub robotyzacji procesu produkcji.

Proces produkcji obejmuje następujące etapy:

1. technologiczny (przekształcanie nakładów pracy i środków w produkty, w tym prace inżynieryjne i związane z nimi testy techniczne, analizy i certyfikacja jako wsparcie produkcji),
2. magazynowanie surowców wykorzystywanych w procesie technologicznym,
3. transport wewnętrzny, tj. zaopatrzenie linii produkcyjnej, odbiór produktów gotowych z produkcji,
4. kontroli jakości wyprodukowanych produktów,
5. pakowania.

Działalność usługowa może korzystać z tych samych rozwiązań/narzędzi jak przemysł, jednak nie jest działalnością przemysłową, która obejmowałaby proces produkcji scharakteryzowany w sposób, jaki przedstawiono w kryteriach oceny. 

Sam fakt prowadzenia przez przedsiębiorstwo działalności usługowej nie jest wykluczający, jeśli chodzi o możliwość uzyskania wsparcia z działania FEPW.01.02. Co więcej, niejednokrotnie przedsiębiorcy prowadzą równolegle działalność przemysłową i usługową, a zakres tych działalności może mieć pewne obszary wspólne (czasami niemal się pokrywając) lub mogą one wzajemnie na siebie oddziaływać. Idea Przemysłu 4.0 (zwłaszcza w szerszej perspektywie tego pojęcia, wykraczającej poza definicję przyjętą dla działania) odnosząc się do innowacji produktowych wskazuje na trend łączenia produktów fizycznych z usługami cyfrowymi. Finalnie jednak fundamentalnym warunkiem uzyskania wsparcia jest, to, aby innowacja procesowa w projekcie dotyczyła działalności przemysłowej.

Wsparcie inwestycyjne w działaniu FEPW.01.02 Automatyzacja i robotyzacja w MŚP udzielane będzie na podstawie Art. 14 rozporządzenia Komisji (UE) Nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu. Art. 14 ust. 16 tego dokumentu określa, że "Beneficjent potwierdza, że nie dokonał przeniesienia do zakładu, w którym ma zostać dokonana inwestycja początkowa, której dotyczy wniosek o pomoc, w ciągu dwóch lat poprzedzających złożenie wniosku o pomoc, oraz zobowiązuje się, że nie dokona takiego przeniesienia przez okres dwóch lat od zakończenia inwestycji początkowej, której dotyczy wniosek o pomoc." Zatem realizacja projektu polegającego transformacji działalności która będzie przeniesiona do zakładu na terytorium Polski Wschodniej nie będzie mogła być objęta wsparciem w ramach tego działania.